หลายๆ ครั้งเราชอบมีคำถามกับตัวเองว่า งานที่เราทำอยู่ เราสนุกกับมัน หรือจริงๆ เราทำไปเพื่อให้อยู่ได้ไปวันๆ เรามีสิ่งที่เรียกว่า “Passion” หรือเปล่า ทำไมคนอื่นดูมีความสุขกับงานที่ทำจัง แล้วทำไมเราเหนื่อย ทำงานทุกวัน ตั้งใจเต็มที่ แต่ก็คิดว่าเราคงไม่มีหรอก ไอ้เจ้า Passion เนี่ย

ยิ่งเห็นคนอื่นมีความสุข เก็นเขาตั้งใจมากๆ ยิ่งทำให้เรากดดันมากขึ้นไปอีก จนเกิดเป็นความทุกข์ เราคิดว่าความทุกข์ที่เกิดขึ้น สักวันมันอาจทำให้เกิดความสุขระยะยาวก็ได้ แต่นี่ก็ผ่านมานานแล้วนะ ทำไมยังไม่สุขสักที !!

ในทางจิตวิทยา มีโมเดลตัวหนึ่งที่ Robert J. Vallerand อาจารย์จาก University of Quebec in Montreal ได้เสนอเอาไว้ว่า Passion มีอยู่ 2 ประเภท คือ Obsessive passion (OP) และ Harmonious passion (HP)

Obsessive Passion (OP) เกิดจากการที่คิดว่าสิ่งนั้นดี น่าสนใจ เร้าใจมากๆ ซึ่งหลายครั้งเกิดจากแรงกดดันทางสังคม ทำให้บางครั้งเราไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ และผู้ที่มี OP มากๆ มีโอกาสที่จะเกิดผลเสียต่อตนเอง รวมถึงความรู้สึกอาย รู้สึกผิด และ Burnout ได้ ลักษณะสำคัญของ OP คือ เต็มไปด้วยความยึดติดกับตนเอง มี Ego สูงและเต็มไปด้วยความไม่ยืดหยุ่น จึงสูญเสียการควบคุมตนเอง

ในขณะที่ Harmonious Passion (HP) คือ การที่ตัวเรายอมรับว่าเราชอบกิจกรรมนี้จริงๆ มันสำคัญกับตัวเราและบ่งบอกว่าเป็นตัวเรา ลักษณะสำคัญ คือ มีความยืดหยุ่น และสามารถบังคับจิตใจของตนเองที่จะทำหรือไม่ทำก็ได้ เรียกง่ายๆ คือ ตัวเราอยู่เหนือ Passion เราควบคุมมันได้ และเจ้า HP นี้ยังมีความสัมพันธ์ทางบวกกับสุขภาพที่ดีและความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลที่ดีอีกด้วย

Harmonious passion สัมพันธ์กับ “Flow” หรือ ภาวะในการทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่เพลิดเพลินจนรู้สึกเหมือนอันหนึ่งอันเดียวกันกับสิ่งนั้น แน่นอนว่าการที่อยู่ในภาวะนี้ คุณจะรู้สึกเหมือนว่าเวลาผ่านไปอย่างรวดเร็วจนเราไม่รู้สึกตัวเลย เราสามารถโฟกัสอยู่กับสิ่งนั้นได้โดยไม่ต้องพยายาม คงไว้ซึ่งความยืดหยุ่น มีสติอย่างเปิดกว้าง นำไปสู่ความพึงพอใจและผลลัพธ์ทางบวกมากยิ่งขึ้น

การไม่มี Passion ไม่ใช่เรื่องผิด และการที่มี Passion ก็ไม่ใช่สิ่งที่ดีเสมอไป หากเราควบคุมมันไม่ได้ ดังนั้นอย่าให้ Passion อยู่เหนือเรา เราต่างหากล่ะ ที่ต้องควบคุม Passion ให้ได้

หากเพื่อนๆ รู้สึกวิตกกังวล ควบคุมตนเองไม่ได้ มีความรู้สึกเศร้าและทุกข์ใจ เราอยากลองให้เข้ามาพูดคุยปรึกษากับจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาผ่านแอปพลิเคชัน ooca นะ อูก้ายินดีที่จะรับฟังทุกคนเสมอ💙💚

อ้างอิง :

https://www.psychologytoday.com/us/blog/building-the-habit-hero/202008/two-types-passion-harmonious-vs-obsessive
https://medium.com/@nudgepsychology/ไม่มี-passion-ผิดไหม-the-psychology-of-passion-fb859592f74c
https://thematter.co/thinkers/flowstate/45461