เราต่างคุ้นเคยคำว่า ‘Empathy’ กันเป็นอย่างดี ใคร ๆ ก็บอกก็สอนให้รู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเราเพราะจะทำให้เราเข้าใจความรู้สึกคนอื่น หากเปรียบ Empathy เป็นสิ่งที่ทุกความสัมพันธ์มองหา คงหนีไม่พ้นต้องรู้จัก Sympathy หรือความเห็นอกเห็นใจและร่วมรู้สึกไปกับอีกฝ่าย ซึ่งนั่นไม่ใช่ความเข้าใจ แต่เราเอาใจไปใส่กับเรื่องของอีกฝ่ายมากเกินไป

แล้วถ้าเราไม่รู้สึกอะไรกับสิ่งรอบตัวเลย จะหมายความว่ายังไง ?

เมื่อขาดอารมณ์หรือแรงจูงใจโดยสิ้นเชิง ไม่ว่าจะเกี่ยวกับคนอื่น กิจกรรมหรือสิ่งของ อยู่ในสภาพเฉยเมยหรือไม่ใส่ใจ ขาดความหลงใหลและความปรารถนา อาจเกิดจากการที่เราเก็บกดทางอารมณ์นำไปสู่การไม่แยแสต่อสถานการณ์ใด ๆ ก็ตาม เรียกว่า ‘Apathy’ และแน่นอนว่าอารมณ์ที่เราเฉยเมยไม่สนใจสิ่งรอบตัว ดูเผิน ๆ เหมือนคนเย็นชา หรือเหมือนในละครน้ำเน่าที่ชอบว่ากันว่า ‘เป็นคนไร้หัวใจ’ ย่อมกระทบความสัมพันธ์และความสุขในชีวิต

ภาวะแบบนี้มีอยู่จริงแต่สาเหตุมาจากอะไรกัน เพราะ Apathy ไม่ใช่อารมณ์ฉุนเฉียวโกรธเคือง ไม่ใช่ว่ามุ่งร้ายต่อใคร เพียงแต่ขาดความสนใจในสิ่งนั้น ท่ีน่าสนใจคือ Empathy สามารถมาพร้อมกับ Apathy ได้ เช่น เราสามารถเข้าใจความรู้สึกคนอื่นได้ แต่ไม่จำเป็นต้องยื่นมือเข้าไปแสดงความรู้สึกอะไรทั้งนั้น เราเลือกที่จะทำเป็นไม่แยแสก็ได้ ดังนั้น Apathy กับ Sympathy มักไม่ไปด้วยกัน เพราะคนที่มี Sympathy จะห้ามตัวเองไม่ให้อินได้ยาก

แต่ภาวะไร้อารมณ์ (Flat Affect) ที่เกิดขึ้นจะต้องวินิจฉัยกันอีกทีว่าเป็นเพราะโรคทางจิตเวช โรคทางระบบประสาทหรือสมองได้รับความกระทบกระเทือน ทำให้เราไม่รู้สึกอะไรจริง ๆ หรือเราแค่แสร้งทำเหมือนไม่แยแสอะไร ขาดแรงจูงใจในชีวิต แต่ลึก ๆ เราก็ยังไหวตามอยู่หรือเปล่า อาจด้วยประสบการณ์บางอย่างหรือบาดแผลที่เจ็บช้ำหยั่งรากลงไปในใจเรา ทำให้เราปิดตายความรู้สึกของตัวเองและเก็บกดมันลงไปทุกครั้งที่เรา ‘รู้สึก’ เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวเองต้องเจ็บปวดอีก

“มีหัวใจแต่ไม่อยากปฏิสัมพันธ์…ฉันขอเลือกตัดความรู้สึกเชื่อมโยงถึงสิ่งอื่นทิ้งไป”

อย่างที่รู้ว่าอะไรที่มากเกินมันย่อมท่วมท้น ความรู้สึกก็เป็นหนึ่งในนั้น ห่วงใยมากไป ใส่ใจมากไป รักมากเกินไป เมื่อความรู้สึกต่าง ๆ เกินพอดีใจของเราก็พัง ทางออกของคนส่วนใหญ่ไม่ใช่การทุ่มลงไปเท่าเดิม แต่เราจะค่อย ๆ ‘ถอนความรู้สึก’ ออกจากสิ่งนั้นทีละนิด ๆ จนวันหนึ่งก็จางและหมดไปเอง

.บางครั้งการถูกกดดัน กระตุ้นหรือบังคับก็นำไปสู่ Apathy ได้เช่นกัน เพราะลำบากใจหรือไม่รู้จะตอบสนองอย่างไร แม้จะรับรู้ถึงแรงกระแทกรอบตัวแต่เรากลับไม่มีพลังที่จะลุกขึ้นมาลงมือทำ เลยเลือกที่จะไม่แสดงอารมณ์หรือพฤติกรรมอะไรเลยดีกว่า ดังนั้นการที่เราเห็นใครสักคนที่เขามีสีหน้าเรียบเฉย ดูไม่ยินดียินร้ายกับโลกภายนอก อย่าเพิ่งรีบตัดสินว่าเขาเห็นแก่ตัว ขาดความตระหนักรู้หรือไม่นึกถึงประโยชน์ของส่วนรวม เพราะนั่นเป็นเพียงวิธีที่เขาเลือกแสดงออก

แท้จริงแล้ว…เขาอาจกำลังปกป้องหัวใจตัวเองอยู่ก็เป็นได้

ถ้าคุณเป็นคนหนึ่งที่หลีกเลี่ยงการแสดงความรู้สึก หรือไม่รู้จะตอบสนองคนอื่นอย่างไร เราสามารถมาพูดคุยกันได้ จิตแพทย์และนักจิตวิทยาจากอูก้าจะมาช่วยคุณสำรวจความรู้สึกที่อยู่ในใจ เพราะให้คุณไม่ต้องอึดอัดอีกต่อไป เรื่องของใจให้อูก้าช่วยรับฟังนะ

#OOCAstory #OOCAitsOK #WeWillListen #เรื่องของใจให้เรารับฟัง #แอปปรึกษาจิตแพทย์และนักจิตวิทยา #mentalhealth

——————————————–

ปรึกษาจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาผ่านวิดีโอคอล ฯ นัดคุยได้เลย
🔹 ดาวน์โหลดแอปฯ หรือคุยผ่านเว็บไซต์ > https://ooca.page.link/apathyblog
✨ ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมและบริการของ Ooca ได้ที่ > https://ooca.page.link/oocaservice
📬 พบปัญหาการใช้งาน ทักแชทมาหาเรา > bit.ly/msgfbooca